Da liễu

Định nghĩa

Bệnh da liễu là gì?

Bệnh da liễu là tình trạng da bị kích ứng hoặc bị viêm. Nguyên nhân thường là do phản ứng dị ứng của cơ thể hoặc do vi khuẩn làm tắc nghẽn lỗ chân lông trên da bạn. Làn da sẽ có cảm giác ngứa, viêm và đôi khi bị đau.

Dấu hiệu của bệnh da liễu trên từng người sẽ khác nhau tùy thuộc vào tình trạng da ở mỗi cá nhân. Một vài bệnh da liễu chỉ ở dạng nhẹ, có thể chữa dễ dàng, trong khi một số bệnh khác có thể nặng hơn và cần liệu trình trị liệu đặc hiệu.

Da chính là cơ quan có diện tích lớn nhất trên cơ thể. Chức năng chính của nó là bao phủ và bảo vệ cơ thể. Ngoài ra, “trách nhiệm” khác của làn da còn là:

• Giữ lại những chất dịch trong cơ thể để tránh mất nước;
• Bảo vệ cơ thể khỏi sự xâm nhập của vi khuẩn có hại bên ngoài để tránh nhiễm trùng;
• Giúp bạn cảm nhận độ nóng, lạnh hoặc cơn đau;
• Điều hòa nhiệt độ cơ thể của bạn;
• Sản xuất vitamin D rất cần thiết cho cơ thể khi bạn phơi nắng.

Khi một trong các chức năng trên bị tác động bởi yếu tố nào đó, làn da của bạn sẽ phản ứng và gây ra bệnh da liễu. Một số bệnh về da phổ biến nhất bao gồm:

• Nốt ruồi;
• Thủy đậu;
• Mụn;
• Phát ban;
• Nổi mề đay;
• Chàm (viêm da dị ứng, viêm da tiếp xúc hoặc viêm da dạng đồng tiền);
• Ung thư da;
• Nổi mụn trứng cá đỏ;
• Viêm da tiết bã (gây ra hiện tượng “cứt trâu” thường xảy ra ở trẻ sơ sinh. Đó là các vảy đóng trên da đầu của trẻ. Viêm da tiết bã còn gây ra gàu trên tóc)
• Bệnh vẩy nến;
• Bạch biến;
• Chốc lở;
• Mụn cóc.

Một số bệnh da liễu có thể dễ dàng chữa hết sau một thời gian ngắn, nhưng đa số bệnh cần được bác sĩ da liễu hoặc chuyên gia da liễu thăm khám và chẩn đoán. Nếu nghi ngờ làn da của mình đang mắc bệnh, tốt nhất bạn hãy đến khám ở bệnh viện càng sớm càng tốt.

Triệu chứng và dấu hiệu

Những triệu chứng và dấu hiệu của bệnh da liễu là gì?

Có rất nhiều triệu chứng cho thấy tình trạng rối loạn da của bạn. Ngoài ra, một số vấn đề thường gặp khác có thể xuất hiện trên da mà không liên quan đến bệnh da liễu, chẳng hạn như bạn có thể nổi mụn do không quen với đôi giày mới hoặc da bị trầy xước do mặc quần quá chật. Bên cạnh đó, vài trường hợp không xuất hiện ngay triệu chứng nào trên da nhưng thật ra lại khá nguy hiểm, đòi hỏi phải có liệu trình điều trị lâu dài.

Mặc dù quan sát bằng mắt thường là cách phổ biến nhất để xác định tình trạng bệnh da liễu nhưng cũng có một số triệu chứng khó nhận diện chính xác loại bệnh như:

• Vùng da bị sưng có màu trắng hoặc đỏ;
• Vùng da bị phát ban, có hoặc không đau, ngứa;
• Da bị đóng vảy hoặc thô ráp;
• Da bị cọ xát và bị tróc, lột ;
• Loét da;
• Da có vết loét hở hoặc tổn thương;
• Da khô, nứt nẻ;
• Mảng da bị đổi màu so với các vùng da khác;
• Dạ bị nổi bướu thịt, u nhỏ, mụn cóc, hoặc các dấu hiệu tăng trưởng kích cỡ da khác;
• Nốt ruồi đổi màu sắc hoặc kích thước;
• Mất sắc tố da;
• Dạ bị phồng, sung đỏ khi có hoặc không có kích thích;

Có thể có các triệu chứng và dấu hiệu khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn có các dấu hiệu và triệu chứng được đề cập ở trên, hay có bất kỳ câu hỏi hoặc thắc mắc nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa và tình trạng bệnh lý có thể khác nhau ở nhiều người. Hãy luôn thảo luận với bác sĩ để được chỉ định phương pháp chẩn đoán, điều trị và xử lý tốt nhất dành cho bạn.

Nguyên nhân

Nguyên nhân gây ra bệnh da liễu là gì?

Trên thực tế, rất nhiều loại bệnh da liễu xảy ra mà không thể xác định rõ nguyên nhân. Tuy nhiên, một số bệnh phát sinh do da nhạy cảm vì di truyền, kết hợp với tác nhân từ môi trường, ví dụ như bạn đang mắc các bệnh khác, tiếp xúc với chất gây dị ứng hoặc chất gây kích thích.

Các chuyên gia đã thống kê một số nguyên nhân phổ biến của bệnh da liễu, bao gồm:

• Vi khuẩn tồn tại trong lỗ chân lông hoặc nang tóc;
• Nấm, ký sinh trùng, hoặc các vi sinh vật xuất hiện trên da;
• Nhiễm virus;
• Suy yếu hệ thống miễn dịch (có hoặc không đi kèm tình trạng nhiễm trùng)
• Tiếp xúc với chất gây dị ứng, gây kích thích, hoặc bị lây bệnh da liễu từ người khác;
• Gien và di truyền tình trạng da nhạy cảm;
• Các căn bệnh ảnh hưởng đến tuyến giáp, hệ thống miễn dịch, thận và hệ cơ quan khác cũng làm da mắc bệnh da liễu;
• Chế độ ăn uống và lối sống không lành mạnh.

Cơ thể của từng người sẽ phản ứng khác nhau, hoặc bệnh đến từ những nguyên nhân khác nhau. Bạn nên chia sẻ, thảo luận sâu hơn với chuyên gia da liễu về những nguyên nhân đặc biệt có thể gây ra tình trạng rối loạn của da.

Nguy cơ mắc bệnh

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc bệnh da liễu?

Da có thể mắc bệnh do những yếu tố nguy cơ sau:

• Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời kéo dài;
• Tiền sử gia đình dễ bị dị ứng hoặc các bệnh về da;
• Bạn bị dị ứng hay hen suyễn;
• Chế độ ăn uống hoặc thói quen sống không lành mạnh;
• Hệ thống miễn dịch của cơ thể bạn quá yếu;
• Tiếp xúc với chất gây dị ứng hoặc các chất có thể gây dị ứng;
• Tình trạng stress hoặc thói quen hút thuốc lá;
• Bạn bị thừa cân làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh về da như bệnh vẩy nến.

Chẩn đoán và điều trị

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán bệnh da liễu?

Quy trình chẩn đoán bệnh da liễu có thể bao gồm các bước:

• Kiểm tra tình trạng da: Bác sĩ quan sát bằng mắt thường để xác định những thay đổi trên bề mặt da hoặc để tìm dấu hiệu da bị ung thư. Sau đó, có thể bạn sẽ được chỉ định làm các kiểm tra, xét nghiệm để nhận định chính xác tình trạng.
• Lấy một mẫu da vùng nghi ngờ để xét nghiệm (sinh thiết da): Bác sĩ sẽ sử dụng thủ thuật y khoa để tách một mẫu da của bạn đem đi xét nghiệm. Sinh thiết da dùng để xác định liệu bạn có bị ung thư da hay không hoặc bị ung thư da dạng gì.
• Xét nghiệm dị ứng: Xét nghiệm này đôi khi sẽ tìm được lý do gây nên tình trạng dị ứng da của bạn. Một khi đã biết rõ điều đó, bác sĩ sẽ chữa trị hiệu quả hơn.

Những phương pháp nào dùng để điều trị bệnh da liễu?

Nhiều chứng bệnh da liễu có thể điều trị được bằng thuốc thoa ngoài da, thuốc dạng uống, hoặc tiêm dưới da.

Các phương pháp điều trị bệnh da liễu phổ biến là:

• Sử dụng thuốc kháng histamine;
• Thoa kem chứa steroid và uống thêm thuốc;
• Sử dụng kháng sinh;
• Tiêm vitamin hoặc steroid;
• Điều trị bằng laser;
• Uống thuốc theo toa cụ thể.

Bạn nên lưu ý rằng không phải tất cả các chứng bệnh về da đều có thể đáp ứng với điều trị.

Những tình trạng bệnh tồn tại vĩnh viễn trên da thường trải qua các giai đoạn hoặc chu kỳ với những triệu chứng. Một số tình trạng không thể chữa khỏi nhưng có thể thuyên giảm. Tuy nhiên, nếu bạn bị stress, hoặc mắc các bệnh khác, hoặc bị lao lực thì bệnh có thể tái phát.

Nếu da bị đau, bạn có thể sẽ được bác sĩ chỉ định sử dụng thuốc giảm đau. Trong tình trạng da bị lở loét, tổn thương, hoặc bệnh dễ lây nhiễm, có thể bác sĩ sẽ cho thuốc mỡ để thoa cùng với băng gạc để đắp kín.

Các bệnh da tạm thời hoặc gây ra do sử dụng mỹ phẩm tự nhiên thường có thể được điều trị bằng:

• Sử dụng sản phẩm trang điểm có khả năng chữa trị;
• Các sản phẩm chăm sóc da không cần bác sĩ kê toa;
• Các kỹ thuật vệ sinh, làm sạch da;
• Những thay đổi nhỏ trong cách sinh hoạt.

Ngoài ra, một số bệnh ngoài da có thể điều trị hoặc cải thiện với những thay đổi trong chế độ ăn uống.

Phong cách sống và thói quen sinh hoạt

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến bệnh da liễu của bạn?

Một số bệnh da liễu không có biện pháp phòng tránh, chẳng hạn như do di truyền hoặc do bạn đang mắc căn bệnh khác. Tuy nhiên, bạn có thể kiểm soát mức độ nặng của bệnh.

Tránh tiếp xúc với người hoặc vật phẩm có thể mang bệnh giúp ngăn chặn loại bệnh da liễu lây nhiễm như nấm ngoài da hay ghẻ. Bệnh da liễu truyền nhiễm thường có thể được ngăn ngừa bằng cách:

• Thường xuyên rửa sạch tay;
• Tránh tiếp xúc với da bị nhiễm bệnh của những người khác;
• Tránh tiếp xúc với các chất dịch của người đang mắc bệnh về da hoặc bệnh truyền nhiễm khác;
• Khi dùng chung đồ với người khác, nên lau sạch trước khi sử dụng (ví dụ như thiết bị tập thể dục hoặc chỗ ngồi trong nhà vệ sinh công cộng);
• Mặc quần áo bảo hộ và giày bảo hộ;
• Không sử dụng chung vật dụng cá nhân như chăn, lược, giày hoặc đồ bơi;
• Chú ý nghỉ ngơi, uống nhiều nước, và tránh hoạt động quá sức hoặc bị căng thẳng;
• Thực hiện một chế độ ăn uống bổ dưỡng;
• Tiêm vắc-xin ngừa những căn bệnh về da, ví dụ như bệnh thủy đậu.

Những bệnh da liễu không lây như mụn hoặc dị ứng da có nhiều cách để phòng ngừa như sau (lưu ý rằng mỗi phương pháp sẽ có tác dụng khác nhau tùy tình trạng da từng người):

• Rửa tay và làm sạch da mặt đúng cách;
• Sử dụng kem dưỡng ẩm;
• Tránh tác động mạnh lên da (ví dụ như nặn mụn);
• Tránh các món ăn uống dễ gây dị ứng hoặc môi trường dễ làm kích ứng da;
• Tránh tiếp xúc với hóa chất mạnh hoặc các chất kích thích khác;
• Tránh tiếp xúc quá lâu với nước (ví dụ như bơi lội hoặc giặt giũ bằng tay, tắm rửa quá thường xuyên);
• Nghỉ ngơi hợp lí, uống nhiều nước, và tránh hoạt động thể lực quá sức hoặc căng thẳng;
• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh;
• Bảo vệ da khỏi tình trạng quá lạnh, nóng, bị khô hoặc tiếp xúc với gió mạnh.

Tìm hiểu về chăm sóc da và các biện pháp chữa trị bệnh da liễu rất quan trọng để da luôn khỏe mạnh. Một số bệnh có thể tự chữa khỏi tại nhà, nhưng cũng có nhiều bệnh phải được bác sĩ thăm khám kỹ lưỡng. Hãy tìm hiểu về căn bệnh và các triệu chứng của bạn để học cách điều trị cũng như chữa dứt điểm sớm, tránh để bệnh trở nên quá nghiêm trọng.

webkhoedep.vn không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hoặc phương pháp điều trị.