Siết ‘bán nhà 2 giá’: Dân bán lỗ thì sao?

Lời dặn ấy là có lý khi từ đầu năm đến nay, ngành thuế bắt đầu “soi mạnh” hoạt động chuyển nhượng bất động sản.

Bộ Tài chính cho biết: Số thu thuế thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, nhận thừa kế và nhận quà tặng là bất động sản lũy kế 8 tháng đầu năm 2022 đạt hơn 26,86 nghìn tỷ đồng, tăng hơn 13,2 nghìn tỷ đồng, tương ứng tỷ lệ tăng 96,4% so với cùng kỳ năm 2021.

Việc siết "mua bán nhà hai giá" cần phải chú ý đến sự công bằng cho người nộp thuế. Ảnh: Hoàng Hà

Trên toàn quốc năm 2022, tính đến ngày 6/9/2022, lượng hồ sơ khai giá chuyển nhượng cao hơn giá UBND chiếm 72%, trung bình 1 bộ hồ sơ khai giá cao hơn gần 3 lần so với giá Ủy ban nhân dân ban hành.

Đó là kết quả từ những hành động mạnh tay của Tổng cục Thuế, Bộ Tài chính. Việc chống thất thu thuế này, theo tôi, cần được ủng hộ.

Nhưng, vẫn còn nhiều vấn đề xung quanh việc siết thu thuế chuyển nhượng bất động sản này để đảm bảo công bằng hơn cho người nộp thuế.

Ngày 6/11, báo chí đưa tin Chi cục thuế ở tỉnh Bình Định đã gửi hồ sơ sang công an một số trường hợp nghi ngờ trốn thuế khi chuyển nhượng nhà đất. Lý do giá chuyển nhượng thấp hơn nhiều giá trúng đấu giá trước đó.

Đó không phải trường hợp hiếm hoi bị chuyển sang công an với nghi vấn trốn thuế. Nhưng kết quả thế nào phải chờ công an. Báo cáo của Bộ Tài chính cũng thừa nhận rằng có trường hợp “Cơ quan thuế chuyển hồ sơ qua cơ quan cảnh sát điều tra nhưng cơ quan điều tra chuyển lại cơ quan thuế để xử lý hành chính vì không đủ căn cứ xác định hành vi trốn thuế”.

Việc “mặc định” giá bán cho người đến sau phải cao hơn người bán trước đó cũng khiến nhiều người nộp thuế không phục. 

Đơn cử, một người dân khi rao bán căn hộ chung cư ở Hà Nội bức xúc kể: Giá bán là 1,65 tỷ đồng, lỗ 200 triệu đồng so với giá mua củachủ đầu tư. Nhưng khi áp thuế, cơ quan thuế yêu cầu áp đúng giá mua lần đầu tiên là 1,85 tỷ đồng. Nếu tính theo giá thị trường, thì lẽ ra Bộ phải có giải pháp đối với trường hợp người dân bán lỗ. 

Khi bất động sản đang trong trạng thái ‘downtrend’ (đi xuống) như hiện nay, không ít người sẽ phải cắt lỗ. Nếu cứng nhắc áp thuế kiểu giá bán cho người sau phải bằng hoặc cao hơn giá trước đó thì người dân sẽ phải chịu thiệt thòi.

Mặt khác, bán lỗ nhưng vẫn phải chịu thuế thu nhập cá nhân 2% rõ ràng cũng là không công bằng cho người nộp thuế.

Cho nên, siết thu thuế chuyển nhượng bất động sản giúp ngân sách tăng thu thì cơ quan chức năng cũng cần tính toán đến các yếu tố này để dân cảm thấy họ không bị siết.